Zasady ortograficzne - powtórka dla klasy 8c
Rz piszemy, gdy w wyrazach wymienia się na r, np.:
rowerzysta - rower,
na komputerze - komputer,
dworzec - dworca
Rz piszemy w zakończeniach wyrazów:
-arz
-erz
-mierz
-mistrz np.:
bramkarz, pisarz,
harcerz, rycerz,
ciśnieniomierz, Sandomierz,
burmistrz, zegarmistrz
Rz piszemy po spółgłoskach: b, p, d, t, g, k, ch, j, w,
np.:
brzeg, brzoza,
przebój, sprzedawca,
drzewo, modrzew,
trzeba, patrzeć,
grzyb, pielgrzym,
chrzan, chrząszcz,
spojrzeć, ujrzeć,
wrzesień, wrzeciono
Wyjątki:
wyrazy: bukszpan, gżegżółka, kształt, kszyk (nazwa ptaka), piegża
(nazwa ptaka), pszczoła, Pszczyna, pszenica, pszenżyto,
w przymiotnikach zakończonych na: - szy, - ejszy, np.: lepszy,
nowszy, najlepszy, najnowszy, ładniejszy, mocniejszy, najładniejszy, najmocniejszy
Ż piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego
wyrazu lub w innych wyrazach na: g, dz, h, z, ź, s
np.:
książka - księga,
wstążka - wstęga,
mosiężny - mosiądz,
pieniążek - pieniądz,
drużyna - druh,
watażka - wataha,
każę (coś zrobić) - kazać,
mażę (po czymś) - mazać,
przerażenie - przerazić,
zamrażać - mroźny, mróz,
bliżej - blisko,
niżej - nisko
Ż piszemy po literach: l, ł, r, n,
np.:
lżej, ulżyć,
małże, małżeństwo,
rżysko, rżenie,
rewanż, oranżada
U piszemy w zakończeniach rzeczowników:
-un
-unek
-uchna
-uszka
-uszek
-uch
-us
-usia
zwiastun, podarunek, córuchna, staruszka, łańcuszek, maluch,
raptus, mamusia
U piszemy w czasownikach zakończonych na:
-uj
-ujesz
-uje
np.: maluję, malujesz, maluje, wędruję, wędrujesz, wędruje
Ó piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego
wyrazu lub w innych wyrazach na: o, e, a np.:
stół - stoły
wiózł - wiozę
trójka - troje
przyjaciółka - przyjaciel
niósł - niesie
siódmy - siedem
skrót - skracać
mówić - mawiać
powtórzyć - powtarzać
Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ów, np.:
Julianów
Tarłów
Opatów
z lasów
chłopców
Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówka,
np.:
łamigłówka
pocztówka
złotówka
Wyjątki: skuwka, wsuwka, zasuwka.
Ó piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówna, np.:
Nowakówna
Kucówna
Ó piszemy na początku wyrazów: ósemka, ósmy,
ów, ówczesny, ówcześnie,ówdzie.
np.:
mucha - muszka,
wydmuchać - wydmuszka,
trochę - troszkę,
Ch piszemy po literze s np.: schab,
schody, wschód
Ch piszemy na końcu wyrazów, np.: na drogach, orzech,
zuch.
Wyjątki: druh, Boh (nazwa
rzeki).
H piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego
wyrazu lub
w innych wyrazach na: g, ż, z, dz,
np.:
wahać się - waga,
druh - drużyna,
błahy - błazen