Jan Kochanowski Na zdrowie

Jan Kochanowski

NA ZDROWIE

Szlachetne zdrowie,
Nikt się nie dowie,
Jako smakujesz,
Aż się zepsujesz.
Tam człowiek prawie
Widzi na jawie
I sam to powie,
Że nic nad zdrowie
Ani lepszego,
Ani droższego;
Bo dobre mienie,
Perły, kamienie,
Także wiek młody
I dar urody,
Mieśca wysokie,
Władze szerokie
Dobre są, ale -
Gdy zdrowie w cale.
Gdzie nie masz siły,
I świat niemiły.
Klinocie drogi,
Mój dom ubogi
Oddany tobie
Ulubuj sobie!

Dla szóstoklasistów - apostrofa

APOSTROFA - bezpośredni, często uroczysty zwrot do osoby, pojęcia, przedmiotu stosowany w utworze poetyckim. Wykorzystuje się go w celu wywołania określonego wrażenia odbiorców, wprowadzenie nastroju, np: " Czego chcesz od nas, Panie.." 

[www.sjp.pl]

O Janie Kochanowskim

Jan Kochanowski

Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie

Jan Kochanowski (ur. 1530-1584) – polski poeta epoki renesansu, tłumacz, poeta nadworny Stefana Batorego, sekretarz królewski.

Jan Kochanowski uważany jest za jednego z najwybitniejszych twórców renesansu w Europie i poetę, który najbardziej przyczynił się do rozwoju polskiego języka literackiego.

Wiersze Józefa Ratajczaka

Józef Ratajczak

Obłoki

Płyną w górze
niczym słomkowe kapelusze.
Kościelna je wieża 
przymierza.
Nie pasują – za duże.

Zegar ratuszowy
próżno nastawia głowę.
Dachy domów
Wyciągają szyje po kryjomu.
Dwa smukłe klony 
daremnie rozwarły korony
i biegną zziajane na wzgórze.

Lecą tak obłoki
z ręki do ręki 
w bardzo wysoki,
czysty błękit.
Płyną samotnie w górze
niczym słomkowe kapelusze.
Potem całą noc płaczą
aż do zorzy,
że nikt ich na głowę nie włożył.

Józef Ratajczak 

 Burza majowa

Tyle trzasku,

tyle blasku,

burza kręci bicze z piasku.

Błyskawice

z góry miota,

dyszy niby

hipopotam.

Tyle błysku

w górze, nisko

las zapłonął jak ognisko.

Burza zwija

z ognia sznury,

leci z chmury na pazury.

ćwieczenie 2

Józef Ratajczak 

Zielony wiersz

Wyjdę do parku

z rana,

założę zielone

ubranie:

spodnie zielone,

marynarkę zieloną,

zielony krawat

poprawię zieloną dłonią.

Zielony nad stawem przystanę,

rozepnę zielone ubranie,

włosy rozczeszę w koronę,

ręce uniosę do góry

jak dwie gałęzie zielone,

by w locie zatrzymać chmury.

Wokół porównania

ćwiczenie 1


pracowity jak

 uparty jak

 mądry jak

jak, jakby, jakoby, niby, niczym, na kształt

 Porównanie to zestawienie dwóch zjawisk, przedmiotów lub osób, mające na celu wskazanie zwajemnego podobieństwa. 
np. szybki niczym strzała 

 dumny jak

Na dobry początek :) środki poetyckie

Polega na skojarzeniu i połączeniu ze sobą (za pomocą słów: jak, jakby, jakoby, niby, niczym, na kształt) podobnych lub wspólnych cech przedmiotów, zjawisk i osób – PORÓWNANIE	Jednakowe lub podobne brzmienie zakończeń wyrazów – RYM
Wyrazy, których nie można wytłumaczyć dosłownie, bo mają one sens przenośny. Oznacza to, że znaczenie jednego wyrazu wpływa, czyli przenosi się na znaczenie drugiego wyrazu – METAFORA (PRZENOŚNIA)	Wyraz, który pełni funkcję określenia rzeczownika. Najczęściej wyrażony jest przymiotnikiem. Określa cechy i właściwości istot żywych, przedmiotów i zjawisk – EPITET
Nadawanie zwierzętom, roślinom, zjawiskom przyrody czy przedmiotom cech właściwych ludziom – PERSONIFIKACJA (UOSOBIENIE)	Wyraz naśladujący dźwięki – WYRAZ DŹWIĘKONAŚLADOWCZY (ONOMATOPEJA)
Nadanie przedmiotom, zjawiskom przyrody cech istot żywych – OŻYWIENIE (ANIMIZACJA)	Dwukrotne  lub wielokrotne wystąpienie tego samego elementu - POWTÓRZENIE
ZDROBNIENIE	ZGRUBIENIE

 ŚRODKI STYLISTYCZNE

1.    epitet – wyraz (najczęściej przymiotnik) pełniący funkcję określenia rzeczownika, np.ciemny sen;

2.    kontrast – przeciwieństwo, np. biały – czarny, mało – dużo;

3.    wyraz dźwiękonaśladowczy (onomatopeja) – wyraz naśladujący dźwięki, np. wr, miau, i jak bór dudni piorun;

4.    ożywienie – nadanie przedmiotom, zjawiskom przyrody cech istot żywych, np.poruszało się duże okno wędrowało;

5.    uosobienie (personifikacja) – nadanie rzeczom, zwierzętom, roślinom cech człowieka, np. Kiedy nadejdzie ten dzień / Przyniesie na wyciągniętej ręce chleb;

6.    porównanie – uwydatnienie cech opisywanego przedmiotu, postaci, itd. przez wskazanie cech wspólnych z innymi przedmiotami, postaciami, itd. Zestawieniu służą następujące łączniki: jak, jakby, niby, niczym, na kształt. Np. (ptaszek) z główką jak makówka;

7.    powtórzenie – dwukrotne, lub wielokrotne wystąpienie tego samego elementu, np.mokra wieś wieczna wieś;

8.    przenośnia (metafora) – zaskakujące połączenie słów, tworzące nowy sens, np. fontanna łez, spajam głazy rymów;

9.    zdrobnienie, np. cielątko, stołeczek, kwiatuszek;

10.    zgrubienie, np. panisko, nochal;